Τα (μελλοντικά) ερείπια του πολiτισμού μας

Του Δημήτρη Γκιούλου

Κυριακή 29/9/2013. Τόπος: Μικρός Πρίγκιπας με τη συνεργασία του Mojo Radio. Λόγος: Tο εξαιρετικό ντοκιμαντέρ "ruins" αφορά την υπόθεση της διαπόμπευσης οροθετικών γυναικών από την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ πριν τις εκλογές του 2012. «Το χρονικό της άθλιας εκμετάλλευσης άρρωστων και ανήμπορων συνανθρώπων για κομματική χρήση και σκοπιμότητες και πως εξουσία και ΜΜΕ χρησιμοποιούν την εικόνα και ψεύδη για να χειραγωγήσουν τους πολίτες για να τους ποτίσουν με φόβο ώστε να καταφύγουν αυτόματα στην ηρεμία, την τάξη και την ασφάλεια». Όπως τέλος πάντων είναι με λόγια των συντελεστών το ρεζουμέ της υπόθεσης. Ένα πολύ καλοδουλεμένο ντοκιμαντέρ που μα δείχνει πως είναι να φτιάχνεις ιστορία από την πλευρά του αδυνάμου, μιας και στη συγκεκριμένη περίπτωση το κράτος παρανόμησε, διαπόμπευσε και κατέστρεψε εύθραυστες ανθρώπινες ζωές με σκοπό το πρόσκαιρο μικροπολιτικό συμφέρον.

Αυτό τουλάχιστον διαφαίνεται αρχικά. Το ίδιο το ντοκιμαντέρ όμως (διακριτικά), αλλά και η πολύ σύγχρονη ιστορία (και αυτή κάπως υπόγεια αλήθεια είναι) δείχνει μια στροφή των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών στο συντηρητισμό και την επίθεση σε αυτό που ονομάζουμε περιθώριο. Αντισυστημικοί του κάθε είδους, ναρκομανείς, πόρνες, ασθενείς και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να ταράξει την εικόνα του φυσιολογικού, του καθώς πρέπει, του αθάνατου δυτικού ανθρώπου, πρέπει να «εξαφανιστούν» για να πάψουν να προκαλούν οποιουδήποτε είδους ταραχή. Ο άνθρωπος πρέπει να μένει προσηλωμένος στο στόχο που του έχει τεθεί. Να εργάζεται, να καταναλώνει και να σκέφτεται όσο το δυνατόν λιγότερο. Να αποκτά από νωρίς την αίσθηση του προγράμματος και η επιτυχία του να εξαρτάται από τη συνεχόμενη κατάκτηση στόχων. Να είναι υγιής και ακμαίος, να κάνει το ίδιος υγιείς απογόνους που θα συνεχίσουν στο ίδιο μονοπάτι. Αξίες ανθρωπιστικές του διαφωτισμού χάνονται, η μνήμη παύει να είναι εργαλείο μελέτης της εξέλιξης και όλα υποτάσσονται στην ατομικότητα και σε μια σύγχρονη θεώρηση του νόμου της ζούγκλας. Οι ατομικές ελευθερίες είναι είδος προς εξαφάνιση και σε αντάλλαγμα ζητάμε όλο και περισσότερη ασφάλεια. Στην τελική έχουμε μια νίκη του σώματος (ύλη) απέναντι στο πνεύμα, κάτι που φοβάμαι πως μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα καταστροφικό.

*Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό TRIP#10

Μέρες παράξενες, παράλογες μέρες

Ο Κούντερα, έλεγε «ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη».          

Του Δ.Γ (TRIP #10)

Είναι οι μέρες που ζούμε. Οι μέρες που δεν μπορείς να σκεφτείς παραπέρα, να σχεδιάσεις το μέλλον. Τα όνειρα βλέπεις έχουν πια την αξία εισιτήριου αστικής συγκοινωνίας που σε πάει μέχρι τη δουλειά ή πάλι πίσω στο σπίτι κι αν κάνεις το λάθος και παρακούσεις και κρατήσεις το όνειρό σου για μια άλλη μέρα, για κάτι μεγαλύτερο και δεν το ακυρώσεις, βρίσκεσαι με το κεφάλι ανοιγμένο στο κράσπεδο, σπρωγμένος έξω από κάποιο τρόλεϊ.

Οι μέρες που δεν μπορείς πια να τραγουδήσεις ελεύθερος αυτά που νιώθεις, αυτά που σκέφτηκες, αυτά που κάθισες να γράψεις σε ένα χαρτί και τους πέταξες και δυο νότες από πάνω γιατί μπορεί να βρεθείς σφαγμένος στην άκρη του δρόμου.

Οι μέρες που αν είσαι μετανάστης και τυχερός θα τις περάσεις στα κοντέινερ του σύγχρονου Άουσβιτς της Αμυγδαλέζας, ενώ αν είσαι άτυχος στον πάτο της Αδριατικής χωρίς κανένας ποτέ να μάθει το όνομά σου.

Οι μέρες που η βία των φασιστών εξισώνεται με εκείνη των κατοίκων των Σκουριών ή την άλλη, των καταλήψεων, εγκληματικές οργανώσεις όλες σύμφωνα με τα δικαστήρια.

Οι μέρες που ο κόμπος δε γίνεται στη γραβάτα, αλλά σε κάποια θηλιά και που η απόσταση μπαλκόνι δρόμος γίνεται όλο και συχνότερα, όλο και πιο κοντά.

Οι μέρες που η βία του γιαουρτιού είναι ίδια με τη βία των φόρων και η βία της σφεντόνας είναι ίδια με αυτή των όπλων. Οι μέρες που κλείνουν σχολεία, νοσοκομεία, ψυχιατρεία κι ανοίγουν φυλακές.

Οι μέρες που μαζί με το καλοκαίρι φεύγουν και οι φίλοι σου, αποδημητικά πουλιά, χωρίς να ξέρεις αν θα επιστρέψουν και συ έχεις εκείνο το χαζό μούδιασμα που είχες όταν πρωτόμαθες για τη φθορά της ύλης.

Οι μέρες που οι πρωτοπορίες σωπαίνουν και προτιμούν τη σιγή της βολής και που όλοι οι υπόλοιποι ουρλιάζουν, κρίνουν, ειρωνεύονται, χωρίς ποτέ να απαντούν στο ερώτημά σου: «Πως θα βγει ο Χειμώνας»;

Η θυσία

Σκότωνε τους χαρακτήρες πέντε-πέντε για να φτιάξει λέξεις, φράσεις, προτάσεις, ένα γράμμα, πολλά γράμματα. Γράμματα που δε θα έστελνε ποτέ. Τι φρίκη, τι άσκοπη σφαγή. Άραγε υπήρχε δικαστήριο να τον καταδικάσει για αυτή τη γενοκτονία;

Το βλέμμα του καρφωμένο πάνω της. Θυμάται την τελευταία φορά που μίλησαν στο τηλέφωνο, πάνε χρόνια από τότε. Και μετά σιγή, μεγάλη σιγή. Και έκλεισαν το τηλέφωνο. Ψέματα, αυτή έκλεισε το τηλέφωνο κι αυτός έμεινε καταδικασμένος να την συναντά μόνο με το βλέμμα του. Όλες οι υπόλοιπες αισθήσεις του αχρηστεμένες.

Σιγά σιγά ατόνησαν και οι μνήμες, για αυτό και τα γράμματα. Για να μπορεί  να θυμάται, ε, και να ξεφεύγει και κάπως το βλέμμα του από την εικόνα της –αστεία πράγματα. Πενήντα χρόνια τώρα. Χρόνια που μόνο αυτός μεγάλωνε, αυτή έμενε πεισματικά ίδια, μεγαλώνοντας έτσι την τιμωρία του. Κι αυτός συνέχιζε να σκοτώνει χαρακτήρες και να χαρίζει βλέμματα. Να χαρίζει χαρακτήρες και να σκοτώνει βλέμματα.

Τι έγινε μη με ρωτάτε, το ξέρετε πως αυτές οι ιστορίες δεν έχουν ποτέ καλό τέλος. Ας πιούμε λοιπόν το ποτό μας κι ας ελπίσουμε πως οι θυσίες των λέξεών μας κι όσες άλλες θυσίες, μόνο μάταιες δε θα είναι.

Είπαν-Antonis Antonakos

Θα ’ρθει να μας βρει το ωραίο

κορίτσι δίπλα στη θάλασσα.

Θα ’ρθει να μας πει τον πόνο του

να μας δείξει τα βυζιά του. Θα ’ρθει

να μας μάθει να κολυμπάμε στα

βαθειά να κάνουμε θαύματα με τα

χείλη μας. Θα ’ρθει να μας μάθει

πως να περνάμε την ώρα μας.

Να μας μάθει λογοτεχνία και

μαγειρική. Να μας μάθει την

τέχνη της ζωής και την τέχνη

του θανάτου. Θα ’ρθει να μας μάθει

να πεθαίνουμε σωστά και μια για πάντα.

Θα ’ρθει να μας βρει το ωραίο κορίτσι

δίπλα στη θάλασσα. Θα μας φέρει αυγά

και θα μας φέρει καρπούς. Θα μας φέρει

το μαχαίρι για να λύσουμε τους γόρδιους

δεσμούς. Τα μπερδεμένα νεύρα.

Θα μας φέρει το περίστροφο για να

εκτελέσουμε τις αυταπάτες. Θα μας

φέρει το χαμένο παράδεισο. Τη μήτρα της.

θα μας φέρει το φεγγάρι και τ’ αστέρια.

Θα μας φέρει το χρόνο που μας έκλεψε

το χρήμα. Θα μας φέρει τις τέσσερις

εποχές. Θα μας φέρει πίσω το γαμήσι,

τον Αντρέα Εμπειρίκο,

το αεράκι στους αγρούς.